Khi nào phụ nữ cần làm xét nghiệm cổ tử cung?

Việt Hà

Ung thư tử cung được coi là một trong những ung thư gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ, nhất là tại các nước đang phát triển.

Siêu âm định kỳ cũng giúp phát hiện sớm ung thư cổ
tử cung. Photo: N.C.T./giaoducsuckhoe

---

Tuy nhiên đây cũng là căn bệnh có thể được điều trị khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm qua xét nghiệm Papsmear mà ở Việt Nam thường gọi là phết mỏng cổ tử cung nhưng hiện vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ lúc nào thì phải làm xét nghiệm này và xét nghiệm bao lâu.

Khi nào cần làm xét nghiệm PAP Smear

Xét nghiệm định kỳ phát hiện sớm ung thư cổ tử cung từ lâu đã khá phổ biến ở các nước và được coi là biện pháp hữu hiệu để phát hiện sớm và ngăn ngừa bệnh. Tuy nhiên đối với nhiều phụ nữ, thông tin về khi nào phải xét nghiệm và xét nghiệm ở mức độ ra sao vẫn còn chưa rõ ràng thống nhất.

Tải xuống - download

Chị Phương, một phụ nữ 37 tuổi ở thành phố Hồ Chí Minh cho biết:

Chị Phương: em thấy chẳng có ai khám cái đấy… phụ nữ thường cho việc đó rất là kín nên chẳng ai nói chuyện với nhau trừ khi là bạn thân…. sức khỏe tình dục của phụ nữ ở đây mình cảm giác là không được quan tâm lắm và tự bản thân họ cũng không quan tâm lắm.

Bản thân chị Phương từ năm 30 tuổi đến nay vẫn định kỳ đi thử papsmear mỗi năm một lần theo hướng dẫn của bác sĩ.

Theo hướng dẫn về xét nghiệm papsmear của Tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ từ 25 tuổi trở lên nên bắt đầu làm xét nghiệm này. Tùy từng quốc gia mà hướng dẫn về xét nghiệm này khác nhau, lý do là vì nguồn lực của mỗi quốc gia là khác nhau. Tại Hoa Kỳ, hướng dẫn mới đây khuyến nghị xét nghiệm nên được bắt đầu đối với phụ nữ tuổi từ 21 trở lên. Bác sĩ Mona Saraiya, thuộc phòng ngăn ngừa và kiểm soát ung thư của Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh dịch Hoa Kỳ (CDC) cho biết về những điểm mới trong hướng dẫn của Mỹ như sau:

Em thấy chẳng có ai khám cái đấy… phụ nữ thường cho việc đó rất là kín nên chẳng ai nói chuyện với nhau trừ khi là bạn thân…sức khỏe tình dục của phụ nữ ở đây mình cảm giác là không được quan tâm lắm và tự bản thân họ cũng không quan tâm chị Phương

Bác sĩ Mona Saraiya: điểm mới của hướng dẫn năm 2012 là cả 3 tổ chức ở Mỹ đều đồng ý với nhau lần đầu tiên về tất cả mọi điểm. Đó là thứ nhất. Thứ hai là tất cả các hướng dẫn đều thống nhất ở điểm là tất cả phụ nữ đều không cần phải làm xét nghiệm ung thư cổ tử cung cho đến khi họ 21 tuổi. Bước tiếp theo là từ 21 đến 30 thì họ bắt đầu làm xét nghiệmcứ 3 năm 1 lần, tức làm pap test, họ không cần làm xét nghiệm gì khác hơn kể cả HPV test, và họ không cần làm đều đặn mỗi năm mà chỉ làm 3 năm một lần, đến tuổi 30 và lớn hơn, tức là 64 tuổi, họ có thể hoặc làm pap test đơn lẻ hoặc kết hợp cả hai test là pap test và HPV test.

Nếu cô ấy làm pap test thì có thể làm 3 năm một lần, và nếu cô ấy làm cả hai xét nghiệm kết hợp thì sẽ an toàn hơn thì họ có thể làm sau 5 năm. Cả 3 hướng dẫn cho rằng khi người phụ nữ được xét nghiệm đầy đủ thì cô ấy có thể ngừng làm xét nghiệm ở tuổi 65. Tất nhiên có định nghĩa thế nào xét nghiệm đầy đủ. Cả 3 hướng dẫn đều thống nhất là những phụ nữ đã mổ bỏ phần phụ vì lý do lành tính thì không cần làm xét nghiệm này.

Xét nghiệm Pap Smear. Wikipedia

---

3 tổ chức được bác sĩ Saraiya nói tới là Preventive Services Task Force, American College of Obstestricians and Gynecologists, và American Cancer Society.

Hướng dẫn mới cũng nói rõ những phụ nữ đã qua phẫu thuật bỏ phần phụ không phải do nguyên nhân ác tính thì cũng không cần phải làm xét nghiệm pap smear.

Tuy nhiên, một báo cáo mới được công bố gần đây của CDC cho thấy vẫn còn khá đông những phụ nữ dưới 21 tuổi vẫn đi xét nghiệm pap smear, và những phụ nữ lớn tuổi đã qua phẫu thuật bỏ phần phụ cũng vẫn đi kiểm tra pap smear gần đây.

Vậy tại sao hướng dẫn mới tại Mỹ lại quy định số lần xét nghiệm pap smear ít hơn cho phụ nữ? Bác sĩ Saraiya giải thích:

Bác sĩ Mona Saraiya:Các số liệu mới cho thấy trước hết ung thư cổ tử cung là rất hiếm tại Mỹ cho phụ nữ ở độ tuổi dưới 21, thực tế chỉ có khoảng 125 trường hợp một năm đối với phụ nữ ở độ tuổi dưới 25. Nhiễm HPV có thể xảy ra khi người phụ nữ bắt đầu có quan hệ tình dục nhưng phải mất rất nhiều năm cho đến khi tiền ung thư hay ung thư phát triển. cho nên phải mất thời gian dài. Đó là lý do của hướng dẫn xét nghiệm này là bạn nên bắt đầu xét nghiệm ở tuổi 21 trở lên. Và có khi bạn tìm thấy dấu hiệu bệnh ở tuổi 21 nhưng sau đó mọi cái lại bình thường. và điều quan trọng nhất mà chúng tôi thấy là có những nguy hiểm trong việc xét nghiệm sớm nhất là đối với những phụ nữ trẻ sẽ sớm có con. Ví dụ nếu bạn có một kết quả pap không bình thường nhưng sau đó nó có thể tự quay lại bình thường thì tại sao phải điều trị ngay, bởi nhiều phụ nữ qua điều trị mà họ không thực sự cần đối với các trường hợp điều trị tiền ung thư thì nó có thể dẫn đến sinh con thiếu tháng, và các ảnh hưởng khác nữa đối với sức khỏe sinh sản.

HPV và ung thư cổ tử cung

Từ 21 đến 30 thì họ bắt đầu làm xét nghiệm cứ 3 năm 1 lần, tức làm pap test, họ không cần làm xét nghiệm gì khác hơn kể cả HPV test, và họ không cần làm đều đặn mỗi năm mà chỉ làm 3 năm một lần Bác sĩ Mona Saraiya

Ung thư cổ tử cung là một trong hai loại ung thư gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ tại các nước có thu nhập thấp và trung bình. Số liệu thống kê trên toàn thế giới cho thấy căn bệnh này gây tử vong cho khoảng 500,000 người mỗi năm. Còn tại Việt Nam, con số thống kê được đưa ra trong một hội thảo của ngành y tế vào năm 2011 cho thấy mỗi năm có hơn 5,100 trường hợp ung thư cổ tử cung mắc mới và khoảng 2,400 người chết vì căn bệnh này.

Nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung là do virut papilloma ở người hay còn gọi là HPV. Theo CDC, HPV là loại virut khá phổ biến, phần lớn mọi người đều có thể bị nhiễm virut này một lần trong đời. Chính vì vậy việc xét nghiệm HPV và phát hiện sớm các dấu hiệu tiền ung thư do HPV gây ra ở phụ nữ là điều cần thiết để điều trị bệnh kịp thời. Bác sĩ Saraiya giải thích:

Định kỳ khám Pap smear được chỉ định theo
yêu cầu của bác sĩ (minh hoạ)

---

Bác sĩ Mona Saraiya: xét nghiệm Pap smear, xét nghiệm HPV và VIA phát hiện những dấu hiệu tiền ung thư và ung thư để có thể tránh bệnh tiến triển thành ung thư sau này. Xét nghiệm này khác hẳn với nhiều xét nghiệm khác khi bạn chỉ xác định bệnh nhân khi đã có ung thư còn xét nghiệm này phát hiện tiền ung thư. Và càng phát hiện sớm bao nhiều thì khả năng sống sót của người phụ nữ càng lớn bấy nhiêu.

Khi bị phát hiện có dấu hiệu tiền ung thư hay ung thư ở giai đoạn đầu, người phụ nữ sẽ được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ. Sau đó có thể được điều trị bằng xạ trị hoặc hóa trị.

Xét nghiệm Pap smear, xét nghiệm HPV và VIA phát hiện những dấu hiệu tiền ung thư và ung thư để có thể tránh bệnh tiến triển thành ung thư sau này... Bác sĩ Mona Saraiya

Tất nhiên không phải ai nhiễm HPV cũng có thể tiến triển thành ung thư. Tạp chí sức khỏe của Viện Sức Khỏe Quốc gia Mỹ trích lời của bác sĩ Mark Einstein, chuyên gia về ung bướu thuộc Trung Tâm y tế Montefiore ở New York cho biết chỉ có một số người nhiễm HPV sau đó bị ung thư. Đó là lý do khiến việc phát hiện bệnh ung thư này dễ dàng hơn.

Thêm vào đó là kể từ khi người bệnh nhiễm HPV đến khi phát triển thành ung thư cũng mất một thời gian dài, khoảng từ 5 đến 7 năm để trở thành tiền ung thư. Trong thời gian đó, rất có thể hệ thống miễn dịch của cơ thể đã khống chế được virut và bất cứ tế bào bất thường nào mà không cần có sự can thiệp của y học. Kể cả trong trường hợp tế bào tiền ung thư tồn tại trong cơ thể thì cũng phải mất ít nhất 5 năm để biến thành ung thư. Theo các chuyên gia thì những phụ nữ trẻ khỏe mạnh có thể tự hết virut mà không cần điều trị.
Cũng bởi ung thư cổ tử cung tiến triển chậm nên phần lớn các ca bệnh ung thư cổ tử cung được phát hiện ở độ tuổi trung bình từ 40 trở lên.

Phòng ngừa

Theo Giáo sư Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng, Phó Chủ tịch Hội ung thư thành phố Hồ Chí Minh, các yếu tố tạo thuận lợi cho ung thư phát sinh là phụ nữ sinh đẻ nhiều, viêm cổ tử cung mãn tính, lấy chồng sớm, có nhiều bạn tình. Việc quan hệ tình dục không được bảo vệ với người nhiễm HPV có thể gây lây nhiễm HPV.
Bác sĩ khuyên phụ nữ ở độ tuổi từ 30 trở lên nên định kỳ đi khám bác sĩ mỗi năm một lần để phát hiện bệnh sớm.

Ngoài ra, thế giới cũng đã phát triển vacxin phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiện đang được dùng rộng rãi ở nhiều nước trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam có hai loại vacxin được dùng phổ biến là vacxin Gardasil của công ty Merck and Co, Inc được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ từ độ tuổi 9 đến 26, và vacxin  Cervarix của GlaxoSmithKline. Cả hai vacxin này đều dùng để phòng hai dạng HPV nguy hiểm gây ung thư là dạng 16 và 18. Các chuyên gia y tế cũng khuyến khích phụ nữ trẻ nên nên tiêm phòng.

Xin quý vị chia sẻ các thông tin và câu hỏi về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email

© Việt Hà, phóng viên RFA
-----------------------------