|
Nghe bài tường thuật |
Thách thức về kinh tế và an ninh
Sau hai năm lỡ hẹn với châu Á, năm nay, Tổng thống Hoa Kỳ Barrack Obama sẽ lên đường tới châu Á dự thượng đỉnh APEC ở Bắc Kinh và Đông Á tại Myanmar từ ngày 10 đến 14 tháng 11. Theo các chuyên gia quốc tế, chuyến đi lần này của Tổng thống Mỹ vừa phải thể hiện sự cam kết về chiến lược lâu dài với châu Á nhưng cũng vừa không gây căng thẳng Trung Quốc, cường quốc làm nhiều nước láng giềng châu Á lo lắng vì những tranh chấp chủ quyền trên biển trong các năm qua.
Không ai nghĩ là chúng ta đang hướng đến một đối đầu trực tiếp với Trung Quốc. Nhưng liệu chúng ta có thể khiến Trung Quốc ngừng gặm nhấm tại các vùng biên giới, nhất là trên biển ở châu Á?
-TS Patrick Cronin
Tuy nhiên Trung Quốc cũng đang muốn đưa đàm phán về Hiệp định tự do thương mại khu vực châu Á Thái Bình Dương (FTAP) vào trong nghị trình của APEC. Đây là hiệp định do Trung Quốc đề xướng và được coi là đối trọng với hiệp định TPP của Mỹ vốn không bao gồm Trung Quốc.
Thách thức thứ hai chính là cam kết về an ninh của Mỹ với khu vực châu Á Thái Bình Dương trước một Trung Quốc đang lên. Nói về thách thức này, Tiến sĩ Patrick Cronin, Giám đốc Trung tâm châu Á Thái Bình Dương thuộc Trung tâm An ninh Mỹ mới cho biết trong họp báo vào ngày 27 tháng 10 như sau:
“Không ai nghĩ là chúng ta đang hướng đến một đối đầu trực tiếp với Trung Quốc. Nhưng liệu chúng ta có thể khiến Trung Quốc ngừng gặm nhấm tại các vùng biên giới, nhất là trên biển ở châu Á? Và tại đó chúng ta đã bị thử thách, không phải chỉ có Mỹ, mà cả với Nhật Bản, Đông Nam Á tại biển Đông. Làm thế nào chúng ta có thể đưa ra được một tái định nghĩa về biên giới trê biển ở châu Á. Đó là đường đứt khúc 9 đoạn hay 10 đoạn ở biển Đông. Đó là một sự xâm nhập quanh các đảo và vùng nước đang tranh chấp ở biển Hoa Đông và các nơi khác. Cho nên đó sẽ là một phép thử được tiếp tục. Tôi không nghĩ điều này sẽ được đề cập tại APEC.”
|
Trong khi đó, nhà nghiên cứu về biển Đông của Việt Nam, học giả Đinh Kim Phúc thì tỏ ra nghi ngờ về cam kết hợp tác an ninh của Hoa Kỳ tại châu Á từ trước tới nay.
“Từ khi Mỹ tuyên bố chuyển trọng tâm chiến lược về khu vực châu Á Thái Bình Dương thì ta thấy rằng Mỹ cũng chưa có một chiến lược gì cụ thể, đối sách gì cụ thể để thể hiện quyết tâm của Mỹ ngoài chuyện tuyên bố. Ngoài những chuyện tuyên bố của Mỹ về những điểm nóng ở biển Đông thì cũng chung chung tức là bảo đảm tự do hàng hải, tuân thủ hiến chương Liên Hiệp Quốc về luật biển mà Mỹ là một bên không ký luật biển của Liên Hiệp Quốc do đó Trung Quốc dựa vào đó để tấn công Mỹ nói là Mỹ không có quyền can thiệp công việc nội bộ của các nước Đông Nam Á có va chạm về chủ quyền với Trung Quốc ở biển Đông. Chúng ta thấy rằng về mặt lý mà nói thì Mỹ cũng thất thế trong vấn đề này mặc dù việc Mỹ ký hay không ký luật biển của Liên Hiệp Quốc nằm ở khía cạnh khác chứ không phải nó đe dọa tự do hàng hải của Mỹ trên toàn thế giới.”
Cuộc gặp Mỹ Trung
Trong chuyến đi lần này tới Bắc Kinh, Tổng thống Obama cũng sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Chuyên gia về Trung quốc thuộc Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế, bà Bonnie Glaser nhận định về cuộc gặp giữa hai bên với nhiều điểm tích cực.
Tôi thấy chuyến đi này của Tổng thống Obama sẽ mang nhiều thông điệp tốt cho quan hệ Mỹ Trung nhưng nó sẽ có tác động khó để lường trước trong mối quan hệ chiến lược ở Đông Nam Á.
-Đinh Kim Phúc
Học giả Đinh Kim Phúc của Việt Nam cho rằng những dấu hiệu về một thông điệp tốt trong quan hệ Mỹ Trung sau cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước lần này có thể tạo một lo ngại đối với cam kết về an ninh của Mỹ tại khu vực.
“Tôi thấy chuyến đi này của Tổng thống Obama sẽ mang nhiều thông điệp tốt cho quan hệ Mỹ Trung nhưng nó sẽ có tác động khó để lường trước trong mối quan hệ chiến lược ở Đông Nam Á.”
Mặc dù vậy, học giả Bonnie Glaser thì cho rằng thực sự không một nước nào muốn có một đối đầu trực tiếp giữa hai cường quốc ở châu Á.
“Không một nước nào muốn quan hệ Mỹ Trung căng thẳng đến mức đối đầu hay thậm chí là xung đột quân sự. Nhưng không một nước nào muốn Mỹ và Trung Quốc là đồng minh, đối tác hay đạt được thỏa thuận trên mất mát của nước khác. Khi Tổng thông Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau ở Sunnylands vào năm ngoái, đã có lo lắng nhất định trong khu vực về một dạng thức quan hệ giữa hai cường quốc theo kiểu G2 và quyền lợi của các nước vì thế sẽ bị phá hoại. Nhưng bây giờ, tức là một năm sau đó, phần lớn các nước theo tôi lo lắng nhiều hơn về căng thẳng giữa hai nước. Cho nên tôi nghĩ thông điệp cần gửi ra bây giờ là Mỹ và Trung Quốc cần điều hòa căng thẳng giữa hai nước và họ có thể chung sống hòa thuận và có thể tìm được những chỗ để có thể hợp tác.”
Học giả Đinh Kim Phúc của Việt Nam cũng đồng tình với ý kiến cho rằng một đối đầu trực tiếp giữa Mỹ và Trung Quốc tại châu Á là không có lợi cho các nước đang có tranh chấp với Trung Quốc. Tuy nhiên, theo ông, Hoa Kỳ vẫn cần thể hiện một cam kết rõ ràng hơn với các nước trong khu vực, trong khi tìm cách duy trì quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc.
Việt Hà,
phóng viên RFA
Theo RFA
========
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét